اگر در منزل، محل کار یا هر مکان دیگری شومینه داشته باشید، احتمالاً با آجر نسوز شومینه نیز آشنایی دارید. البته از آجر نسوز تنها برای گرم نگهداشتن شومینه استفاده نمیشود، بلکه برای کورهها و گودالها مثل کورههای پخت نان، کارگاه آجرپزی، ساخت و تولید فلزات و غیره نیز مورداستفاده قرار میگیرند. آجر نسوز شومینه نوعی آجر است که در اشکال فانتزی و ساده تولید میشود و کاملاً در برابر دمای بالای آتش مقاوم است. این آجر دارای رسانایی حرارتی پایین برای صرفهجویی در مصرف انرژی است.
شومینه یک وسیله گرمایشی است که در مکانهای بسیار سرد کاربرد دارد. این وسیله ممکن است به شکل فانتزی طراحی شده و سوخت موردنیاز آن گاز یا هیزم باشد. در چنین شرایطی، برای شومینه از آجر نسوز استفاده میشود. آجرهای نسوز میتوانند در شکلها و طرحهای ساده و فانتزی مانند کنده درخت ساخته شوند و حس طبیعی را القا کنند.
برخی شومینه نیز به شکل کاملاً طبیعی و با استفاده از چوب گرم میشوند. آنها اغلب در مناطقی استفاده میشوند که دسترسی به انرژی گاز وجود ندارد. این مناطق عبارتاند از: مناطق روستایی، جنگلی، رستوران یا هتل برای زیبایی و غیره. درهرحال، این نوع شومینهها دائماً باید با سوخت طبیعی پر شوند و زحمت زیادی دارند و نیاز دارند که در آنها آجر نسوز شومینه به کار برده شود.
مدل آجر نسوز و کارکردهای آن بسیار متفاوت و متنوع است. این آجرها اغلب از خاک رس ساخته میشوند و از جنس سفال هستند. میزان دمایی که قادر به تحمل آن هستند، با هم متفاوت است. در این قسمت انواع مختلف آجر نسوز را بیان میکنیم.
آجرهای کارکرد متوسط برای مکانهای پختوپز و فرها کاربرد دارند. از این آجرها میتوان برای ساختمانسازی بهویژه برای ساخت طاق و کف داخلی و خارجی نیز استفاده کرد. این آجرها از ۵۰ درصد سیلیس و ۳۵ درصد آلومینا تشکیل شدهاند و میزان دمایی که میتوانند تحمل کنند، تا ۹۰۰ درجه فارنهایت میرسد. انواع مختلفی از آجر کارکرد متوسط وجود دارند. اغلب این آجر نسوز را با اجزای مختلف آجرهای سنگی ترکیب میکنند تا دوام بیشتری داشته باشند.
آجرهای با کارکرد بالا میتوانند دمای بسیار بالا تا ۱۵۰۰ درجه فارنهایت را نیز تحمل کنند. علت این تحمل بالا وجود ۵۰ درصد آلومینا در آجر بوده که مقاومت آن را بالا برده است. از این آجر کمتر برای شومینه و اجاقهای مخصوص پختوپز غذا استفاده میکنند. علت این امر این است که آنها تمایل زیادی به گرمشدن دارند و ممکن است منجر به آتشسوزی شوند. این آجرهای نسوز معمولاً برای استفاده در کورهها توصیه میشوند و قیمتی حدود دوبرابر نوع معمولی را دارند.
این مدل آجر نسوز علاوه بر سبک بودن، بسیار ارزانقیمت نیز است. از آجرهای عایق برای پخت یا گرمکردن محیط و اقلام مختلف استفاده نمیشود؛ چراکه کارکرد اصلی آنها جلوگیری از خروج سرما است تا ایجاد گرما. به جهت نوع کارکرد این آجرها، از آنها در گودالها و اجاقها برای جلوگیری از خروج گرمای به خارج استفاده میکنند. همچنین، ممکن است در کنار آجرهای کارکرد بالا یا متوسط از آجر عایق هم استفاده کنند.
در زمان گذشته آجر نسوز را از خاک رس میساختند و سپس آن را در کوره میپختند تا سفت و صاف شود. این آجر نسوز سفالی بهندرت میتواند دمای بالا را تحمل کند؛ بنابراین، از آن برای اهداف تزئینی مانند شومینههای تزئینی با حرارتهای کم استفاده میشود. به جهت اینکه در این آجر امکان ترک خوردن و شکستن زیادی وجود دارد، باید دائماً تعویض شود.
آجر نسوز شومینه از لحاظ شکل ظاهری و رنگ در انواع مختلفی تولید میشود و ممکن است از نوع کارکرد بالا یا متوسط، عایق یا سفالی باشد. بههرحال، سلیقهها متفاوت است و هر فردی به شکل و رنگ خاصی از آجر نسوز علاقه نشان میدهد. برخی از جدیدترین مدلها به شرح زیر است:
جدیدترین انواع آجر نسوز شومینه را می توانید در پیج اینستاگرام مدرن آتی ببینید.
انواع مختلف آجرهای نسوز شومینه در مقابل دماهای بالا مقاومت بالایی دارند اما این بدان معنا نیست که نیازی به مراقبت و نگهداری ندارند. برای اینکه طول عمر این آجرها افزایش یابد و دودهای بدبو و خطرناکی در محیط پخش نشود، باید به طور مرتب تمیز شده و دودههای شکلگرفته روی آنها کاملاً پاکسازی شوند.
برای پاکسازی و تمیزکردن آنها میتوان از مواد شوینده مخصوصی استفاده کرد. همچنین بسیاری از مدلهای آجر نسوز قابلشستوشو با آب هستند؛ بنابراین، نظافت دورهای آجرهای نسوز و محل قراردادن آنها مانند داخل شومینه یا فر را نباید فراموش کنید.
آجرهای نسوز در مقابل قیمت بسیار مناسبی که دارند، از طول عمر نسبتاً بالایی برخوردار هستند و با یکبار خریدن آنها برای شومینه یا کوره تا مدتها نیازی به تعویض ندارند، بهخصوص اگر نحوه نگهداری و تمیزکردن آنها را بهخوبی بدانید. علاوهبرآن، آجرهای نسوز در مصرف انرژی صرفهجویی میکنند. به جهت قدرت گرمایشی بالا، استفاده از یک شومینه برای گرمکردن یک اتاق بزرگ کافی است؛ بنابراین، نیازی به استفاده از وسایل گرمایشی متعدد نیست.
آجر نسوز بهنوعی از آجر گفته میشود که از خاک رس تشکیل میشود. این آجر به جهت ترکیباتی مانند آلومینا و سیلیس بهخوبی در مقابل دماهای بالا مقاومت میکند. از آجر نسوز شومینه در انواع شومینه بهعنوان سوخت تزئینی و همچنین در کورهها و فرهای پخت بزرگ استفاده میشود. انواع مختلفی از آجر نسوز وجود داشته که شکل ظاهری و مقاومت حرارتی متفاوتی از هم دارند. برخی از این آجرها شامل آجرهای نسوز کارکرد متوسط، آجرهای نسوز کارکرد بالا، آجرهای نسوز عایق و آجرهای نسوز سفالی هستند.